Agrobacterium rhizogenes là loài vi khuẩn được ứng dụng rộng rãi trong kỹ thuật chuyển gene vào tế bào thực vật để cảm ứng tạo thành rễ tơ. Tổng cộng đã phân lập được 274 dòng khuẩn lạc khác nhau trên môi trường chọn lọc MG-Te từ 235 mẫu đất khác nhau. Trong đó có mười ba dòng có các đặc điểm hình thái, sinh hóa và bệnh học thuộc loài A. rhizogenes và có khả năng cảm ứng tạo thành rễ tơ trên cây dừa cạn in vivo. Các dòng này được nhận diện thuộc loài A. rhizogenes bằng giải trình tự 16S rRNA và đều có mang các gene rolABC trong plasmid của chúng. | Science & Technology Development, Vol 20, 2017 Phân lập và nhận diện Agrobacterium rhizogenes có khả năng cảm ứng tạo rễ tơ trên cây Dừa cạn (Catharanthus roseus) in vivo Nguyễn Nhƣ Nhứt Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG–HCM- Chi nhánh Công ty TNHH Gia Tường, Bình Dương Bùi Văn Lệ Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG–HCM (Nhận ngày 25 tháng 07 năm 2016, đăng bài ngày 10 tháng 04 năm 2017) TÓM TẮT Agrobacterium rhizogenes là loài vi khuẩn được ứng dụng rộng rãi trong kỹ thuật chuyển gene vào tế bào thực vật để cảm ứng tạo thành rễ tơ. Tổng cộng đã phân lập được 274 dòng khuẩn lạc khác nhau trên môi trường chọn lọc MG-Te từ 235 mẫu đất khác nhau. Trong đó có mười ba dòng có các đặc điểm hình thái, sinh hóa và bệnh học thuộc loài A. rhizogenes và có khả năng cảm ứng tạo thành rễ tơ trên cây dừa cạn in vivo. Các dòng này được nhận diện thuộc loài A. rhizogenes bằng giải trình tự 16S rRNA và đều có mang các gene rolABC trong plasmid của chúng. Kết quả nghiên cứu này cho thấy A. rhizogenes hiện diện phổ biến trong đất vùng rễ cây trồng ở Việt Nam và giúp làm phong phú thêm công cụ chuyển gene cho các nghiên cứu rễ tơ cây dừa cạn trong tương lai. Từ khóa: Agrobacterium rhizogenes, cây Dừa cạn, cây họ đậu, phân lập, rễ tơ MỞ ĐẦU Rễ tơ (hairy root) được hình thành khi thực vật bị Agrobacterium rhizogenes xâm nhiễm vào vết thương. Vi khuẩn này đã chuyển một phần gene của nó vào trong tế bào thực vật chủ làm cho tế bào phát sinh thành rễ được gọi là rễ tơ. Hiên nay, nuôi cấy rễ tơ là một trong những kỹ thuật đầy tiềm năng trong sản xuất các hợp chất thứ cấp từ thực vật. Trong đó, rễ tơ cây Dừa cạn (Catharanthus roseus) ngoài giúp sản xuất các alkaloid có hoạt tính cao trong chữa trị ung thư ở người mà còn được sử dụng như một công cụ mô hình để nghiên cứu các con đường sinh tổng hợp alkaloid [1]. Các báo cáo trước đây cho thấy khả năng sinh tổng hợp alkaloid thay đổi giữa các dòng rễ tơ khác nhau từ cây Dừa cạn. Mặc dù chưa có nghiên cứu nào được báo .
