Bài viết tiến hành nghiên cứu cách thức xây dựng nhân vật trong kịch bản tuồng theo hai hướng: Nghệ thuật kết cấu và phương thức biểu đạt. Ở mỗi hướng tiếp cận, chúng tôi cố gắng làm sáng rõ các luận điểm thông qua những dẫn chứng tiêu biểu và phân tích hợp lý. | NGHỆ THUẬT XÂY DỰNG NHÂN VẬT TRONG KỊCH BẢN TUỒNG HUỲNH VĂN KHÔI Khoa Ngữ văn Tóm tắt Bài báo tiến hành nghiên cứu cách thức xây dựng nhân vật trong kịch bản tuồng theo hai hướng nghệ thuật kết cấu và phương thức biểu đạt. Ở mỗi hướng tiếp cận chúng tôi cố gắng làm sáng rõ các luận điểm thông qua những dẫn chứng tiêu biểu và phân tích hợp lý. Trên cơ sở đó thấy được nét riêng độc đáo của nghệ thuật xây dựng nhân vật tuồng cũng như đóng góp của loại hình nghệ thuật này trong nền văn học dân tộc. Từ khóa Nhân vật nghệ thuật xây dựng nhân vật kịch bản tuồng kịch hát truyền thống nghệ thuật kết cấu phương thức biểu đạt. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Tuồng hát bội là một loại hình nghệ thuật sân khấu lâu đời trên đất nước ta. Nghệ thuật mang tính cách bác học này không chỉ thành công ở phương diện diễn xướng ca vũ mà còn để lại cho đời những kịch bản mẫu mực về cả nội dung lẫn nghệ thuật. Những nghiên cứu kịch bản tuồng với tư cách là những tác phẩm văn học lâu nay đã đạt được những thành tựu to lớn gắn liền với những tên tuổi như Hoàng Châu Ký Lê Ngọc Cầu Mịch Quang Phan Ngọc . Qua đó khẳng định những đặc trưng không thể trộn lẫn của loại hình nghệ thuật này. Từ những thành tựu đã đạt được tuồng ngày càng được quan tâm tìm hiểu theo những hướng mới những cách tiếp cận mới. Về nghệ thuật xây dựng nhân vật tuồng chúng tôi nhận thấy có những bài viết của Hoàng Chương nhưng chủ yếu nghiên cứu ở phương diện sân khấu biểu diễn. Nghiên cứu của Tất Thắng có làm nổi bật đặc trưng kịch bản tuồng trong cái nhìn so sánh với các chủng kịch khác nhưng chưa đi sâu vào nghiên cứu nhân vật. Một số khác lại thiếu tính khái quát. Do vậy chúng tôi chọn đề tài này với mong muốn góp một cái nhìn mới về nghệ thuật tuồng cụ thể là nghệ thuật xây dựng nhân vật. 2. NHÂN VẬT TRONG KỊCH BẢN TUỒNG NHÌN TỪ NGHỆ THUẬT KẾT CẤU . Kết cấu quan hệ nhân vật Quan hệ lưỡng phân Ngoài các kiểu đối lập bổ sung tương hỗ vốn xuất hiện phổ biến và đã được nghiên cứu nhiều mối quan hệ của các nhân vật trong tuồng còn được .
