Tiếp nối nội dung phần 1, phần 2 cuốn sách "Cú sốc thời gian và kinh tế Việt Nam" giới thiệu tới người đọc những thách thức có tính thời đại gồm nguy cơ chưa giàu đã già, FDI và nguy cơ phân hóa kinh tế Việt Nam, thách thức trước sự trỗi dậy của Trung Quốc, bẫy thu nhập trung bình, trào lưu kinh tế Á Châu và nguy cơ tụt hậu Việt Nam, chiến lược thoát Trung, công nghiệp hóa, thực hiện giấc mơ thành quốc gia thượng đẳng, chủ nghĩa phát triển và mũi đột phá. | Phần II Nhữmg thách thức có tính thời đại CHƯƠNG 7 Nguy cơ chưa giàu đã già C ho đến nay vấn đề rút ngắn khoảng cách phát triển tránh nguy cơ tụt hậu với các nước chung quanh đã được bàn đến nhiều. Nhưng một vấn đề khác ít được nhận diện vì diễn tiến âm thầm chậm rãi là sự thay đổi của cơ cấu dân số theo huớng lão hóa. Vấn đề này diễn ra chậm chạp nhưng khắc nghiệt hơn vì khi đã thành hiện thực thì khó có thể đối phó được nữa. Trước giai đoạn lão hóa là thời đại dân số vàng. Giai đoạn này nếu không có chiến lược chính sách phát triển nhanh để đất nước giàu lên trước khi cơ cấu dân số thay đổi thì chắc chắn sẽ trực diện với bi kịch chưa giàu đã già. Việt Nam đang đứng trước thách thức này. I. Giai đoạn dân số vàng đến và đi như thế nào Thông thường sự thay đổi dân số của một nước có bốn giai đoạn. Ở giai đoạn đầu tốc độ sinh lớn và tốc độ tử cũng cao nên dân số hầu như không tăng hay tăng rất chậm. Vào giai đoạn hai tốc độ tử giảm nhưng tốc độ sinh tiếp tục cao nên dân số tăng nhanh. Đặc tính của giai đoạn này là tỉ lệ dân số trẻ dưới 15 tuổi rất cao. Do kinh tế chưa phát triển thu nhập đầu người rất thấp các nước phải kế hoạch hóa gia đình để dân số không tăng nhanh mới có thể tích lũy để khởi động quá trình phát triển. Sang giai đoạn thứ ba tốc độ sinh giảm và dân số tăng ít. Số người sinh trong giai đoạn 2 trước đó nay trở thành lực lượng lao động. Trong giai đoạn này tỉ lệ người trong độ tuổi lao động 15-65 tuổi rất cao trong khi tỉ lệ của số người sống phụ thuộc thấp vì tỉ lệ dân số trẻ 0- 14 tuổi thấp và tỉ lệ của người già trên 65 tuổi cũng chưa cao. Đây là giai đoạn lí tưởng để kinh tế phát triển nên được gọi là món quà tặng về dân số demographic gift hoặc demographic bonus hoặc có thể gọi đó là cơ cấu dân số vàng. Đến giai đoạn thứ tư dân số vàng qua đi bắt đầu giai đoạn dân số ngày càng lão hóa tỉ lệ người cao tuổi trên 65 tăng cao . Lúc này tỉ lệ của số người trong độ tuổi lao động giảm dần và số người sống phụ thuộc nhìn toàn cục đông gánh nặng phúc lợi
