Bài viết Các kết quả bước đầu trong việc đánh giá sự thay đổi phông phóng xạ trong đất bề mặt dựa trên các mô hình mô phỏng nghiên cứu sự thay đổi của các đồng vị phóng xạ (ĐVPX) tự nhiên (40K, 210Pb, 226Ra, 232Th, và 238U) và nhân tạo (137Cs, 90Sr, và 131I) trong đất bề mặt có trồng trọt và không trồng trọt. | CÁC KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU TRONG VIỆC ĐÁNH GIÁ SỰ THAY ĐỔI PHÔNG PHÓNG XẠ TRONG ĐẤT BỀ MẶT DỰA TRÊN CÁC MÔ HÌNH MÔ PHỎNG NGUYỄN VĂN THẮNG HUỲNH NGUYỄN PHONG THU LÊ CÔNG HẢO Phòng thí nghiệm Kỹ thuật Hạt nhân Trường Đại học Khoa học Tự nhiên ĐHQG-HCM 227 Nguyễn Văn Cừ Phường 4 Quận 5 Thành phố Hồ Chí Minh Email nvthang@ hnpthu@ lchao@ Tóm tắt Trong công trình này chúng tôi nghiên cứu sự thay đổi của các đồng vị phóng xạ ĐVPX tự nhiên 40K 210Pb 226Ra 232Th và 238U và nhân tạo 137Cs 90Sr và 131I trong đất bề mặt có trồng trọt và không trồng trọt. Các mô hình mô phỏng được sử dụng để đánh giá sự suy giảm hoạt độ của các ĐVPX trong đất mặt. Đối với các ĐVPX nhân tạo chúng tôi tính được thời gian suy giảm một nữa trong đất mặt 0-20 cm cho 137Cs 90Sr và 131I. Đối với các ĐVPX tự nhiên chúng tôi tìm ra được tốc độ tăng giảm hằng năm trong lớp đất 0- 20 cm của đất trồng lúa và các loại cây ngắn ngày phổ biến khác. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc bón phân và tưới nước là hai nhân tố quan trọng làm tăng hoạt độ các ĐVPX tự nhiên trong đất. Bên cạnh đó sự hấp thụ của cây trồng và lượng khuếch tán xuống lớp đất bên dưới làm giảm hoạt độ các ĐVPX tự nhiên trong đất bề mặt khi có sự trồng trọt. Từ khóa Phông phóng xạ trong đất Mô hình HYDRUS-1D Mô hình CEMC I. MỞ ĐẦU Nghiên cứu sự thay đổi hoạt độ các ĐVPX trong đất bề mặt có ý nghĩa quan trọng trong nghiên cứu về phóng xạ môi trường. Đối với đất bị nhiễm xạ từ phóng xạ nhân tạo thì thường hoạt độ các đồng vị này sẽ khá cao và cần có thời gian để phân rã xuống mức an toàn. Tuy nhiên thời gian này thường sẽ ngắn hơn thời gian bán rã vật lý của ĐVPX. Thời gian mà hoạt độ các ĐVPX suy giảm đi một nửa đã được nghiên cứu bằng thực nghiệm 1-3 . Thời gian này có ý nghĩa quan trọng trong việc ước lượng thời điểm an toàn cho canh tác nông nghiệp cũng như sự cư trú của người dân. Lớp đất mặt thông thường chứa một lượng đáng kể các đồng vị phóng xạ tự nhiên nhưng thường hoạt độ của chúng không quá cao trừ .
