Bài giảng Sinh hoá cơ sở: Lipid được biên soạn gồm các nội dung chính sau: Khái niệm chung; phân loại; acyglycerid; các acid béo; glycerid; sáp - cerid; steroid và sterol. Mời các bạn cùng tham khảo! | LOGO Chương 4 Lipid 1. Khái niệm chung Định nghĩa Lipid là những chất chuyển hoá của acid béo và tan được trong dung môi hữu cơ. Lipid rất phổ biến ở tế bào động vật thực vật Chức năng sinh học Thành phần cấu tạo màng tế bào cấu trúc dưới tế bào như ti thể nhân ở dạng lipoprotein Cung cấp năng lượng cho cơ thể Bảo vệ cơ thể Dung môi hòa tan một số vitamin như A F D 2. Phân loại Căn cứ vào thành phần nguyên tố có mặt người ta chia lipid ra làm 2 loại Lipid đơn giản trong phân tử chỉ chứa C H O. Về cấu tạo chỉ là ester của rượu và acid béo. Ví dụ glycerid sáp steroid Lipid phức tạp ngoài C H O còn có một số nguyên tố khác như N P S. Khi thủy phân ngoài rượu và acid béo còn thu được base nitơ lưu huỳnh glucid Nhóm này có 3 nhóm chính Phospholipid Glycolipid và lipoprotein 3. Acyglycerid Là ester của glycerin và acid béo bậc cao. Ký hiệu R-COOH α CH2OH R1-COOH CH2-O-COR1 β CHOH R2-COOH CH -O-COR2 α CH2OH R3-COOH CH2-O-COR3 3. 1. Các acid béo Trong glycerid R gốc của acid béo có thể giống hay khác nhau ở 3 vị trí C α β α . Acid béo thường gặp là những acid béo có số carbon chẵn mạch thẳng có thể no hay không no và chuỗi C xếp theo hình chữ chi. Tuy nhiên cũng có những acid béo ngoài nhóm chức acid còn chứa những nhóm chức khác như rượu Cetone mạch carbon có vòng hay nhánh. Một số acid béo không no acid linoleic acid linolenic acid arachidonic. không được tổng hợp trong cơ thể người và động vật có vú được gọi là acid béo không thay thế hay vitamine F. 3. 1. Các acid béo Một số acid béo thường gặp Acid béo chẵn thẳng no CH3 CH2 nCOOH C12 n 10 lauric acid có trong dầu dừa. C16 n 14 palmitic acid có trong dầu động-thực vật. C18 n 16 stearic acid có trong dầu động-thực vật. C20 n 18 arachidic acid có trong dầu lạc. Acid béo chẵn thẳng không no Oleic acid C 18 Δ9-10 CH3- CH2 7-CH CH- CH2 7-COOH C 18 Δ9-10 12-13 Linoleic acid 2 nối đôi CH3- CH2 4 -CH CH- CH2-CH CH- CH2 .
