Bài viết trình bày xây dựng bản mô tả hình thái của 3 kiểu hình chè vằng: chè vằng lá nhỏ (CV1), chè vằng lá to (CV2) và chè vằng thân tím (CV3); Đánh giá sinh trưởng phát triển, năng suất chất lượng của 3 kiểu hình chè vằng có hình thái khác nhau. | TẠP CHÍ KHOA HỌC TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ ĐÁNH GIÁ SINH TRƯỞNG NĂNG SUẤT VÀ CHẤT LƯỢNG CỦA 3 KIỂU HÌNH CHÈ VẰNG JASMINUM SUBTRIPLINERVE BLUME Phạm Thị Lý1 Nguyễn Trọng Chung1 Lê Hùng Tiến1 Lê Chí Hoàn1 Phạm Văn Năm1 Đào Văn Châu1 Nguyễn Thị Tố Duyên1 TÓM TẮT Chè vằng có tên khoa học Jasminum subtriplinerve Blume thuộc họ nhài Oleaceae còn gọi là vằng chè cước man Hiện nay có 3 kiểu hình chè vằng đó là kiểu hình chè vằng lá to lá nhỏ và thân tím. Trong đó kích thước lá chiều dài chiều rộng ở các lần theo dõi của kiểu hình chè vằng lá to lớn hơn kiểu hình chè vằng lá nhỏ và thân tím. Ở các giai đoạn sinh trưởng phát triển kiểu hình chè vằng lá to đều sinh trưởng vượt trội hơn hai kiểu hình còn lại. Năng suất thực thu dược liệu của kiểu hình chè vằng lá to đạt 2 82 tấn ha lớn hơn so với kiểu hình lá nhỏ đạt 1 91 tấn ha và chè vằng thân tím 1 94 tấn ha . Hàm lượng hoạt chất của các kiểu hình chè vằng lá nhỏ đạt 4 69 lá to đạt 4 34 và kiểu hình thân tím đạt 4 3 . Năng suất hoạt chất của kiểu hình lá to lớn nhất đạt 121 52 kg ha kiểu hình thân tím đạt 83 42 kg ha và kiểu hình lá nhỏ đạt 89 11 kg ha. Từ khóa Chè vằng flavonoid kiểu hình lá thân tím. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Chè vằng có vị hơi đắng tính mát có tác dụng thanh nhiệt lợi thấp hoạt huyết tiêu viêm. Dân gian từ xưa thường dùng lá chè vằng sắc nước cho phụ nữ uống thay nước sau khi sinh đẻ giúp ăn ngon cơm phòng các chứng hậu sản và mau chóng phục hồi sức khỏe. Tại miền Nam dân gian còn dùng lá chữa sưng vú chữa rắn cắn rễ mài với giấm thanh để làm hết mủ những ung nhọt đã nung mủ. Một số người còn dùng lá chữa viêm ruột kiết lỵ rối loạn tiêu hóa và thấp khớp hay bị thương đau nhức 2 4 . Trong tự nhiên có nhiều kiểu hình chè vằng trong quá trình theo dõi sinh trưởng và phát triển chúng tôi phát hiện chè vằng có 03 kiểu hình điển hình đó là kiểu lá to tim ở cuống sâu kiểu lá nhỏ thuôn dài và kiểu thân tím khi còn nhỏ. Hiện nay nhu cầu sử dụng chè vằng rất lớn có nhiều công ty dược phẩm đã quan tâm chiết xuất .
