Bài viết Nhận thức và hành động của chúa Nguyễn trong quan hệ với Trung Quốc, Nhật Bản thế kỷ XVII-XVIII tập trung tìm hiểu về quan hệ giữa Đàng Trong với Trung Quốc và Nhật Bản như là những minh chứng điển hình cho nhận thức và hành động của các chúa Nguyễn. | TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ Trường Đại học Khoa học ĐH Huế Tập 21 Số 3 2022 NHẬN THỨC VÀ HÀNH ĐỘNG CỦA CHÚA NGUYỄN TRONG QUAN HỆ VỚI TRUNG QUỐC NHẬT BẢN THẾ KỶ XVII-XVIII Trần Thị Tâm Mai Văn Được Khoa Lịch sử Trường Đại học Khoa học Đại học Huế Email tamkhoasuhue@ maiduochusc@ Ngày nhận bài 4 5 2022 ngày hoàn thành phản biện 24 5 2022 ngày duyệt đăng 4 8 2022 TÓM TẮT Từ năm 1558 trở đi cùng với quá trình xây dựng và củng cố chính quyền tại Đàng Trong các chúa Nguyễn đã nhận thức mình là một thực thể chính độc lập. Với tầm nhìn hướng biển Chúa Nguyễn đã tiến hành giao thương với các quốc gia trong và ngoài khu vực theo đường lối riêng nhằm tăng cường củng cố sức mạnh của chính quyền Đàng Trong. Do vậy các hoạt động ngoại thương diễn ra hết sức sôi nổi suốt nhiều thế kỷ. Nhiều thương nhân từ các nước Trung Quốc Nhật Bản Bồ Đào Nha Hà Lan đến buôn bán lập thương điếm. Từ đó hình thành nhiều thương cảng quốc tế như Hội An Thanh Hà Nước Mặn Bài viết này sẽ tập trung tìm hiểu về quan hệ giữa Đàng Trong với Trung Quốc và Nhật Bản như là những minh chứng điển hình cho nhận thức và hành động của các chúa Nguyễn. Từ khóa Chúa Nguyễn Đàng Trong Nhật Bản Trung Quốc. Năm 1558 Nguyễn Hoàng vào trấn thủ xứ Thuận Hóa. Từ đây ông cùng các vị chúa kế nhiệm xây dựng vùng đất phía Nam sông Gianh thành chính quyền sơ khai và dần dần tách ra khỏi ảnh hưởng của chính quyền vua Lê - chúa Trịnh ở Đàng Ngoài. Buổi đầu chúa Nguyễn Hoàng vẫn duy trì các cơ quan hành chính do triều Lê - Trịnh đặt ra. Đến thời chúa Nguyễn Phúc Nguyên ông bỏ chế độ Tam ty của triều Lê - Trịnh Đô ty Thừa ty Hiến ty lập ra Tam ty mới đó là Xá sai ty Tướng thần lại ty và Lệnh sử ty. Năm 1638 chúa Nguyễn Phúc Lan đặt các chức Nội tả Ngoại tả Nội hữu Ngoại hữu là 4 chức quan đứng đầu của phủ chúa. Năm 1692 chúa Nguyễn Phúc Chu xưng Đại Việt quốc vương. Đến năm 1744 chúa Nguyễn Phúc Khoát chính thức xưng vương đúc ấn Quốc vương tiến hành cải cách hành chính văn hóa. Lúc này cơ cấu Lục bộ ra đời .
